تهدید به عدم همکاری با دیوان کیفری بین المللی و آیندۀ مبهم عدالت کیفری در قارۀ سیاه

دیوان کیفری بین ‏المللی فرزند بیم و امید است‏، امید به تحقق رؤیای عدالت کیفری که سال‌ها در سایه روشن ترس و تردید بی‌سرانجام مانده بود و بیم از آینده مبهمی که پیش روی داشته و دارد. از ژوئیه سال 2002 میلادی که اساسنامه این دیوان لازم‌الاجرا گردید و سال بعد که دیوان ایجاد گردید، تاکنون بیم و امید هر لحظه بر عملکرد و آینده دیوان سایه‌ای مستدام داشته است. از آنجا که برای نخستین بار مرجعی دائمی برای رسیدگی به جدی‌ترین جنایات بین‌المللی شکل گرفته، در پردازش اساسنامه دیوان تلاش زیادی صرف در نظر گرفتن مواضع ناهمگون دولت‌ها شده تا حتی‌المقدور اساسنامه با اقبال بیشتری مواجه شود‏، با این‌حال، اکنون که اندک زمانی از یک دهه از عمر این نهاد نوپا می‌گذرد‏ و قدری زود است که کارنامه دیوان مورد قضاوت صحیح قرار گیرد، رفته‌رفته از خلال رسیدگی دیوان به برخی قضایا، مواضع دولت‌ها نسبت به دیوان قابل توجه و محل تأمل گشته است. اخیراً مواضع و اقدامات دولت‌های آفریقایی و به تبع آن اتحادیه آفریقا و زمزمه‌هایی مبنی بر عدم همکاری، تهدید به خروج از اساسنامه دیوان و متعاقب آن توسعه صلاحیت سایر مراجع قضایی یا حتی تأسیس یک مرجع کیفری مستقل، از جمله مواضعی است که می‌تواند زمینه‌ساز تضعیف دیوان و چه بسا صعوبت تحقق عدالت کیفری در جامعه بین‌المللی شود.